اطلاعات مربوط به طرح

الف. پيشينه طرح 

ارزشیابی¬های موجود در سازمان تامین اجتماعی خواه ناخواه متکی بر تعاریفی پنهان یا آشکار از عملکرد هستند، زیرا آنها قصد ارزشیابی عملکرد این سازمان و واحدهای تابعه آن را داشته اند. بدیهی است نوع دیدگاه تئوریک در باره عملکرد و ارزشیابی آن بر سمت و سوی فرآیند ارزشیابی تاثیر می گذارد. از اینروست که نگارنده اعتقاد دارد نخستین گام در آسیب شناسی ارزشیابی موجود در این سازمان نقد و بررسی دایره مفهومی و تئوریکی است که از عملکرد در ورای فرآیند ارزشیابی موجود در این سازمان وجود دارد.

اگر ارزيابي عملكرد را به فرايند كمي كردن كارايي و اثربخشي عمليات به منظور دستیابی به اهداف استراتژیک، ارتباطی یا انگیزشی تعریف کنیم (Neely,Gregory & Platts,1995)، نباید آن را تنها به سنجش شاخصهاي مالي محدود کنیم چه این شاخص¬ها ممکن است با اهداف استراتژیک و بلند مدت سازمان در تعارض بوده و مدیران را در جهت تحقق اهداف کوتاه مدت تحت فشار قرار دهد و تصویر دقیقی از فرآیندها، مشتریان و محصولات ارائه ندهد (Ghalayini, Noble & Crowe,1997). 

برای سنجش عملکرد مدلهای مختلفی وجود دارد. سينك و تاتل (1989) عملکرد يك سازمان ناشي را از روابط پيچيده بين هفت شاخص اثربخشی، کارآیی، کیفیت، بهره¬وری، کیفیت زندگی کاری، نوآوری و سودآوری تعریف کرده اند. در مدل پیچیده¬ای که توسط این دو ارائه شده است کیفیت خود مرکّب از پنج عنصر سیستمهای بالادست و پایین دست، دروندادها، فرآیندها و بروندادها است (Tangen, 2004).

در ماتريس عملكردی که «كيگان» در سال 1989 معرفي كرد جنبه هاي مختلف عملكرد سازماني شامل جنبه هاي مالي و غير مالي و جنبه هاي داخلي و خارجي آن به صورت يكپارچه مورد توجه قرار گرفته است. كارت امتيازدهي متوازن  که یکی از مشهورترين و شناخته شده ترين مدل هاي سيستم ارزيابي عملكرد است و توسط «كاپلن و نورتن» در سال 1992 ايجاد و سپس گسترش و بهبود يافته است برای ارزيابي عملكرد هر سازماني از يك سري شاخصهاي متوازن استفاده می کند تا از اين طريق مديران عالي بتوانند يك نگاه كلي از چهار جنبه مهم سازمانی (مالی، کسب و کار، مشتریان و نوآوری) داشته باشند (Kaplan& Norton,1992) . 

در مدل «فرايندهاي كسب و كار» كه توسط «براون» در سال 1996 پيشنهاد شده است. تفاوت بين شاخصهاي ورودي، فرايند، خروجي و نتايج برجسته شده است. (Neely and Others, 2000). 

نفعان كليدي بر سازمان كنترل مستقيم دارند و خواسته هاي آنها در اهداف سازمان متبلور مي شود (مانند سهامداران) و ذي نفعان غير كليدي از مكانيسمهاي خارجي نظير بازار و فرهنگ براي حفظ منافع خود استفاده مي كنند و در هدفگذاري اثرگذار نيستند(مانند مشتريان). در مدلی دیگر که به مدل نتايج و تعيين كننده ها موسوم است چارچوب مرجع سنجش عملکرد بر این فرض استوار است كه دو نوع شاخص عملكرد پايه ، در هر سازماني وجود دارد. شاخصهايي كه به نتايج مربوط مي شوند و آنهايي كه بر تعيين كننده هاي نتايج تمركز دارند.